SZKOLENIA STCW DLA ŻEGLARZY – JAKI KURS WYBRAĆ PŁYWAJĄC NA ŻAGLOWCACH I JACHTACH
Poszukujący „szkolenia STCW” żeglarze trafiają do ośrodków szkoleniowych lub w gąszcz przepisów związanych z zawodową żeglugą morską (nie pierwszy raz) tym razem wynikających z MIĘDZYNARODOWEJ KONWENCJI O WYMAGANIACH W ZAKRESIE WYSZKOLENIA MARYNARZY, WYDAWANIA IM ŚWIADECTW ORAZ PEŁNIENIA WACHT (INTERNATIONAL CONVENTION ON STANDARDS OF TRAINING, CERTIFICATION AND WATCHKEEPING – STCW) stąd powszechnie używany akronim STCW).
Konwencja została opracowana w celu wprowadzenia na poziomie globalnym jednolitych standardów wyszkolenia marynarzy celem zagwarantowania możliwie wysokiego poziomu bezpieczeństwa żeglugi na wodach morskich całego świata. konwencja została uchwalona w roku 1978 r. w Londynie, a załącznik do niej zmieniony w 1995 r., następnie w 2010 r. podczas konferencji w Manilii.
Zgodnie z Konwencją STCW posiadanie świadectwa przeszkolenia w zakresie zintegrowanego kursu bezpieczeństwa Basic Safety Training jest minimalnym wymogiem do podjęcia pracy na statkach morskich, które spełniają wymagania Konwencji SOLAS.
Nazwa szkolenia Kurs Basic Safety Training została w języku potocznym skrócona do „Kursu STCW” czy „Szkolenia STCW” co jest niestety niezbyt logiczne bo przecież każde szkolenie wynikające ze zbioru standardów szkoleń dla marynarzy jakim jest Konwencja STCW jest naturalnie „szkoleniem STCW”.
W każdym razie w języku obiegowym, który często kieruje się skojarzeniami, łatwością przekazu, a nie dokładnością termin został powszechnie przyjęty i zrozumiały.
SZKOLENIE PODSTAWOWE DLA MARYNARZY
ZINTEGROWANY KURS BEZPIECZEŃSTWA/ BASIC SAFETY TRAINING
to szkolenie dedykowane dla marynarzy, którzy będą pływać na statkach spełniających wymogi Konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu SOLAS (International Convention for the Safety of Life at Sea). Konwencja poza możliwymi wyjątkami nie dotyczy:
- okrętów wojennych, statków do przewozu wojska,
- statków towarowych o pojemności brutto mniejszej niż 500 GT,
- statków bez napędu mechanicznego,
- statków drewnianych prymitywnej budowy,
- jachtów rekreacyjnych nie uprawiających żeglugi handlowej,
- statków rybackich
Tak jak wspomniano wcześniej jest to szkolenie dedykowane członkom załóg jednostek konwencyjnych (podlegających Konwencji SOLAS) czyli jednostek o pojemności większej niż 500 jednostek brutto (GT). Nim przejdziemy do programu szkolenia rodzi się zasadnicze pytanie czy którykolwiek z żeglarzy wybierających się na to „szkolenie STCW” będzie pływał tak dużymi statkami?
Dla przypomnienia żeglarzom zwłaszcza tym którzy będą pływać na żaglowcach, że STS Generał Zaruski ma pojemność brutto 89 GT, a STS Pogoria 298 GT, STS Oceania 370 GT, STS Kapitan Borchardt 173 GT.
Teraz odnośnie samego programu szkolenia ZINTEGROWANY KURS BEZPIECZEŃSTWA/ BASIC SAFETY TRAINING
Przeszkolenie obejmuje następujące szkolenia:
1) indywidualnych technik ratunkowych;
2) ochrony przeciwpożarowej stopnia podstawowego;
3) bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej;
4) elementarnych zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej
Program ZINTEGROWANEGO KURSU BEZPIECZEŃSTWA zgodnie z Konwencją STCW i kursem modelowym IMO, obejmuje 67, 5 godzin z czego 44 godziny wykładu i 23,5 godzin szkolenia praktycznego. Składając się z następujących modułów
I. Indywidualne Techniki Ratunkowe – ITR (IMO 1.19), w tym:
- rodzaje zagrożeń życia na morzu,
- sygnały wzywania pomocy na morzu wg MPDM,
- organizacja ratowania życia na morzu w Polsce i na świecie,
- wyposażenie ratunkowe statków w indywidualne i zbiorowe środki ratunkowe,
- techniki ewakuacji ludzi ze statku
- techniki ratowania rozbitków,
- ewakuacja załogi statku przez śmigłowiec
II. Podstawowy Ochrony Przeciwpożarowej (IMO 1.20), w tym:
- wymagania konwencji STCW w zakresie ppoż,
- teorię pożaru,
- warunki powstawania pożaru trójkąt pożarowy,
- źródła zapłonu,
- właściwości materiałów palnych,
- zagrożenie pożarowe,
- przyczyny pożarów na statkach,
- wykrywanie pożarów,
- budowa,
- użytkowanie i rozmieszczenie sprzętu pożarniczego na statku,
- budowa i użytkowanie stałych instalacji gaśniczych,
- organizacja walki z pożarem na statku,
- techniki walki z pożarem,
- środki gaśnicze
Program szkolenia obejmuje także ćwiczenia praktyczne na poligonie pożarowym z zakresu:
- gaszenia małych pożarów gaśnicami (śniegowymi CO2, proszkowymi i lekką wodą),
- rozwijanie i zwijanie oraz łączenie węży pożarowych i prądownic,
- podawanie prądów wodnych zwartych i rozproszonych
- podawanie prądów piany ciężkiej, średniej i lekkie
- na statku poligonie przejście przez zadymione pomieszczenia w aparatach oddechowych na sprężone powietrze oraz ewakuacja manekina.
III. Elementarna Pomoc Medyczna (IMO 1.13), w tym:
anatomia i fizjologia organizmu człowieka, pozycje układania poszkodowanego, postępowanie w przypadku utraty przytomności, reanimacja, postępowanie w przypadkach krwawienia, opanowanie szoków, postępowanie w przypadku oparzenia, porażenia prądem, ratowanie i transport poszkodowanego na statku
Ćwiczenia praktyczne obejmują:
- opatrywania ran,
- unieruchamiania skręceń,
- złamań i zwichnięć kończyn,
- praktyczną reanimację
IV. Bezpieczeństwo Własne i Odpowiedzialność Wspólna (IMO 1.21), w tym:
- omówienie przepisów międzynarodowych, konwencji STCW, SOLAS, MARPOL i kodeksów,
- rodzaje zagrożeń na statkach morskich i prewencji tych zagrożeń,
- znajomość statkowych sygnałów i planów alarmowych,
- rozlewy na morzu i podstawowe wiadomości na temat ochrony środowiska morskiego,
- przestrzeganie krajowych i międzynarodowych zasad BHP na statkach morskich,
- polecenia w języku angielskim w różnych relacjach na statku,
- wzajemne zależności pomiędzy członkami załogi na statku,
- odpowiedzialność socjalna,
- zagrożenia/ alkohol, narkotyki
Na zakończenie szkolenia uczestnicy otrzymują ważny 5 lat certyfikat wystawiony przez organy administracji morskiej państwa czyli Urząd Morski.
Wzór certyfikatu wystawianego po ukończeniu szkolenia ZINTEGROWANY KURS BEZPIECZEŃSTWA- poniżej
Szczegółowy program szkolenia- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 5 lutego 2014 r. w sprawie ramowych programów przeszkoleń dla członków załóg statków morskich
http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2014/239/1
Autor, który zajmuje się od 38 lat żeglarstwem, jest kapitanem jachtowym i motorowodnym oraz instruktorem żeglarstwa i od 15 lat jako dyrektor ośrodka szkoleniowego i wykładowca szkoli marynarzy m.in. w zakresie Zintegrowanego Kursu Bezpieczeństwa w oparciu o swoje doświadczenie zaznaczył poprzez pogrubienie czcionki i podkreślenie tematykę i treści, które najczęściej w niewielkim stopniu lub wogle nie przydadzą się uczestniczącym w szkoleniu żeglarzom. Zgodnie z Konwencją SOLAS w wytycznych do tego szkolenia nie ma żadnego podziału na uczestników będących marynarzami i uczestników żeglarzy, a przecież sprzęt bezpieczeństwa który posiadają na swoich jednostkach jest inny. Wszystko w czasie kursu dotyczy bezpieczeństwa na statku, który spełnia wymagania konwencji SOLAS i sprzętu „safety”, który znajduje się na jego wyposażeniu. Powyższy kurs adresowany dla członków załóg statków morskich zgodnie z wytycznymi dydaktycznymi STCW i kursami modelowymi IMO ze względu na liczbę godzin nie sposób zorganizować w czasie krótszym niż 5-7 dni szkoleniowych.
PRZESZKOLENIE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA NA JACHTACH KOMERCYJNYCH/ Basic Safety Training Certificate on Commercial Yachts.
To szkolenie, które pojawiło się w ustawie w 2018 roku i o którym niewielu żeglarzy jeszcze wie. To właśnie to szkolenie powinno się nazywać prawdziwym „STCW dla żeglarzy”. Wybierając to trwające zgodnie z ramami programowymi 40 godzinne szkolenie „Przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa na jachtach komercyjnych” będziemy uczestniczyć w szkoleniu, które obejmuje: Indywidualne Techniki Ratunkowe, Pierwszą Pomoc Medyczną oraz Szkolenie Przeciwpożarowe. Obejmuje ono wiedzę z zakresu bezpieczeństwa niezbędną dla załóg jachtów komercyjnych, żaglowców, a nie dużych statków, które są zdecydowanie większą organizacją niż jacht żaglowy nie mówiąc już o wcześniej wspominanych różnicach sprzętowych. W czasie tego szkolenia Uczestnicy będą uczyć się wykorzystywać indywidualne i zespołowe środki ratunkowe, sprzęt ppoż taki jaki jest na jachtach i żaglowcach, a nie na statkach spełniających wymogi Konwencji SOLAS.
Z racji znacznie bardziej skromnego zaplecza sprzętu bezpieczeństwa takich jednostek w stosunku do statków z którym zapoznają się uczestnicy i wiedzy do przekazania szkolenie to jest krótsze i możliwe do realizacji w ciągu 3 do 4 dni szkoleniowych. W połączeniu zajęć metodą hybrydową (w dobie ograniczeń pandemicznych): teoria on line i praktyka na żywo Ośrodek Maritime Safety & Security z myślą o żeglarzach z całej Polski organizuje to szkolenie weekendowo. W skróconym szkoleniu dla żeglarzy komercyjnych nie ma już na przykład całkowicie zbytecznego dla żeglarzy ale istotnego dla marynarzy „Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa własnego i odpowiedzialności wspólnej”, które jest IV częścią Zintegrowanego Kursu Bezpieczeństwa dla załóg statków morskich pływających na jednostkach, które obejmuje Konwencja SOLAS.
Szkoląc się w zakresie wiedzy potrzebnej do żeglugi jachtami lub żaglowcami i ucząc się wykorzystania sprzętu ratunkowego i ppoż. takiego jaki znajduje się na wyposażeniu jachtu lub żaglowca nie tylko zyskujemy wymierną wiedzę z zakresu bezpieczeństwa i wykorzystywania sprzętu, który w rzeczywistości znajduje się na jednostkach którymi pływamy ale także czas.
Na zakończenie szkolenia uczestnicy otrzymują ważny 5 lat certyfikat wystawiony przez organy administracji morskiej państwa czyli Urząd Morski.
Wzór certyfikatu wystawianego po ukończeniu szkolenia PRZESZKOLENIE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA NA JACHTACH KOMERCYJNYCH/ Basic Safety Training Certificate on Commercial Yachts – poniżej.
Ramowy program „Przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa na jachtach komercyjnych” w załączniku nr 2 do Ustawy o wyszkoleniu członków załóg jachtów komercyjnych
http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2018/490/1
CZY ŻEGLARZ MUSI SZKOLIĆ SIĘ TAK SAMO JAK MARYNARZ NA ZINTEGROWANYM KURSIE BEZPIECZEŃSTWA?
Zgodnie z przepisami wymaga się od członków załóg jachtów komercyjnych kwalifikacje i przeszkolenia takie same jak dla marynarzy według Międzynarodowej konwencji o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht, 1978, sporządzonej w Londynie dnia 7 lipca 1978 r. (Dz. U. z 1984 r. poz. 201 i 202, z 1999 r. poz. 286 oraz z 2013 r. poz. 1092), zwanej dalej „Konwencją STCW”,- zwanej dalej ustawą o wyszkoleniu członków załóg statków morskich.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 29 stycznia 2018 r. w sprawie kwalifikacji i przeszkolenia członków załóg jachtów komercyjnych oraz warunków ich uzyskiwania Na podstawie art. 70 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. z 2018 r. poz. 181- tekst jednolity)- zwanej dalej ustawą o wyszkoleniu członków załóg jachtów komercyjnych),
http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2018/490/1
Zgodnie z § 7 ust. 1 (str. 2) Ustawy o wyszkoleniu członków załóg jachtów komercyjnych każdy członek załogi stałej jachtu komercyjnego (tak samo jak zawodowy marynarz) jest obowiązany ukończyć ważne 5 lat szkolenie Zintegrowany Kurs Bezpieczeństwa.
Niewielu żeglarzy zwróciło uwagę i wie o tym, że ustawodawca w tym samym paragrafie §7 ust. 3 (str.3) Ustawy o wyszkoleniu członków załóg jachtów komercyjnych wskazał iż zgodnie z powyższym rozporządzeniem załogi na jachtach komercyjnych o pojemności brutto (GT) do 500 jednostek „Zintegrowany Kurs Bezpieczeństwa” mogą zastąpić „Przeszkoleniem w zakresie bezpieczeństwa na jachtach komercyjnych”/ Basic Safety Training Certificate on Commercial Yachts.
Wobec powyższego warto zadać sobie pytanie czy żeglarz będący członkiem załogi jachtu komercyjnego zobligowany do ukończenia obowiązkowego szkolenia z zakresu bezpieczeństwa będzie pływał jako członek załogi na statkach o pojemności większej niż 500 jednostek brutto (GT).
Jeśli odpowiedź brzmi, że nie zamierzamy pływać jako załoga na statkach, które obejmuje Konwencja SOLAS logika i względy bezpieczeństwa sugerują wybrać krótsze szkolenie, które ustawodawca słusznie przygotował dla żeglarzy pływających na jachtach komercyjnych, a które mam wrażenie, że nie zostało jeszcze przez żeglarzy dostrzeżone. Zapewne zdecydowana większość członków załóg jachtów komercyjnych będzie stanowiła załogi jednostek komercyjnych o pojemnościach mniejszych niż 500 jednostek brutto (GT). Dlatego bezsensu jest wybieranie szkolenia Zintegrowany Kurs Bezpieczeństwa. Poza wcześniejszymi argumentami za wyborem szkolenia dla żeglarzy jest jeszcze jeden na szkoleniach dla marynarzy w innych ośrodkach wykłądowcami najczęściej są ludzie, którzy pływali na statkach ale czasem nie mają żadnego doświadczenia z żeglugi jachtowej. Co jest kolejną rozbieżnością w relacjach wykładowca, instruktor i uczestnik szkolenia.
SZKOLENIE STCW DLA ŻEGLARZY W MARITIME SAFETY & SECURITY
Kontaktując się z ośrodkami szkolącymi marynarzy powyższej wiedzy o różnicach w szkoleniach w zdecydowanej większości się nie otrzyma, bo albo sami o tym nie wiedzą lub proponują ukończenie szkolenia ZINTEGROWANY KURS BEZPIECZEŃSTWA, który te ośrodki mają w ofercie. Natomiast nie mają uznania do prowadzenia PRZESZKOLENIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA NA JACHTACH KOMERCYJNYCH, które otrzymuje się po przejściu audytu w Ministerstwie Infrastruktury. Do niedawna jedynie nasz Ośrodek posiadał takie uznanie. Pasjonując się żeglarstwem od 38 lat, a od 15 lat szkoląc marynarzy w Ośrodku Szkoleniowym Maritime Safety & Security z wielką radością przyjąłem informacje o nowych możliwościach szkoleń żeglarzy komercyjnych w oparciu o program szkoleniowy stworzony z myślą o żeglarzach i sprzęcie z którym maja do czynienia na swoich jednostkach. Nasz ośrodek jako pierwsza morska jednostka edukacyjna wystąpiła o uznanie do przeprowadzanie tego typu szkoleń do Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Śródlądowej, które po audycie kontrolnym, sprawdzeniu programu, posiadanego sprzętu i kadry szkoleniowej zostało nam przyznane. W zakresie prowadzenia tego szkolenia pod wzgledem jakości byliśmy także audytowani przez najstarsze towarzystwo ubezpieczeniowe na świecie wiodące prym w świecie żeglugi brytyjskie LLoyd Register, które od 2008 roku nadzoruje jakość świadczonych przez nas usług. Zależało mi na tym żeby nasze szkolenie było najlepsze wśród innych szkoleń oferowanych przez ośrodki szkolące marynarzy. Zależało mi na tym żeby nasze szkolenie nawiązywało poziomem do kursów jakie kiedyś odbywały się w Trzebieży czy Jastarni, a które pamiętają jeszcze niektórzy żeglarze oraz do tych które odbywałem służąc zawodowo jako oficer w marynarce wojennej i siłach specjalnych.
Uczestnicy szkolenia uzyskują obszerną wiedzę dotyczącą zagrożeń bezpieczeństwa (safety) w żegludze jachtowej. Zapoznają i uczą się obsługiwać zbiorowe i indywidualne środki ratunkowe, poznają metody ich wodowania (w czasie każdego ze szkoleń otwieramy tratwę ratunkową) i długotrwałego przebywania w morzu “sea survival”, uczą się technik ratowania rozbitków z morza, współpracy i zasad ewakuacji przez śmigłowiec, organizacji holowania jednostki w sytuacjach awaryjnych i na wzburzonym morzu w przypadku akcji ratowniczej, postępowania w przypadku hipotermii, utraty przytomności, sposobów prowadzenia reanimacji, postępowania w przypadku krwawienia, zwęglenia, oparzeń i porażeń prądem, przygotowania poszkodowanego w wyniku wypadku w czasie rejsu do transportu. Uczą się gaszenia pożarów z użyciem środków gaśniczych dostępnych na jachcie. Poznają zasady i sposoby postępowania w przypadku przebicia kadłuba i przecieku grożącego zatonięciem jednostki. Rozmawiamy o zagrożeniach zderzenia z UFO (Unidentified Floating Object). Omawiamy oraz wskazujemy sposoby postępowania w przypadku takich sytuacji.
W czasie ćwiczeń praktycznych uczą się udzielania pomocy w najczęstszych i najbardziej prawdopodobnych urazach z jakimi mamy do czynienia na jachtach, szycia ran.
Każdy z uczestników po szkoleniu teoretycznym musi wykazać się praktyczną umiejętnością ugaszenia pożaru z wykorzystaniem dostępnego na jachcie sprzętu ppoż.
MARITIME SECURITY, JACHT SECURITY WIEDZA, KTÓRĄ DOSTANIESZ TYLKO OD NAS I TO W GRATISIE
W języku angielskim termin “bezpieczeństwo morskie” w terminologii specjalistycznej dzieli się na “maritime safety” i “maritime security”. Pierwsze dotyczy tego o czym wcześniej mówiliśmy m.in. zagrożeń pożarem, utonięciem jednostki, wypadnięciem człowieka za burtę, współpracy z SAR, operacji MEDAVAC czy urazów i wypadków na morzu. “Maritime security” czy w naszym wypadku “jacht security” to zagrożenia atakiem pirackim czy terrorystycznym, wykorzystaniem nas czy naszej jednostki do przerzutu narkotyków, kidnapinng, spotkanie na morzu z nielegalnym imigrantami na Morzu Śródziemnym, Kanale La Manche czy przemytnikami, itd. Jachty to obecnie najczęściej wykorzystywany środek przerzutu kokainy do Europy. W ciągu ostatniego roku zatrzymano w czasie próby przemytu 132 jachty, a wśród nich dwa pływały pod polską banderą. Powiemy Wam jak nie dać się wykorzystać kartelom i rozpoznać symptomy zainteresowania ze strony przemytników. To takżę zagrożenie ze strony nielegalnych migrantów gdy możemy natknąć się na nich płynących samodzielnie nieoświetloną łodzią na Morzu Śródziemnym. Nie tylko w zakresie zagrożenia kolizją ale także ewentualnego przyjęcia na pokład dużej grupy ludzi.
To także nowe i nie do końca zrozumiałe zagrożenie interakcjami z orkami iberyjskimi u wybrzeży Portugalii i Hiszpani oraz w Cieśninie Gibraltarskiej. Marynarze są najczęściej uprowadzaną grupą zawodową dla okupu. Uprowadzani czasem bywają także żeglarze. Stefan Viktor Okonek, Henrike Dielen, Jurgen Kantner, Sabine Merz, Florent Lemacon, Jean i Scot Adamus, Krzysztof zabłocki czy sir Peter Blake to jedni z wielu żeglarzy, którzy byli uprowadzani przez piratów lub terrorystów, a niektórzy z ich rąk zginęli. Powiemy Ci jak postępować w przypadku ataku i jak ich unikać.
Maritime Safety & Security założona w 2007 roku przez oficera marynarki wojennej i byłego żołnierza FORMOZY była pierwszą polską firmą w branży “maritime security” i jedną z niewielu istniejących wtedy na świecie firm zajmujących się bezpieczeństwem morskim. Od 2007 roku istnieje też Maritime Safety & Security Training Center – Ośrodek Szkoleniowy Maritime Safety & Security, który rozszerzył swoją działalność szkoleniową poza szkolenie personelu taktycznego oraz odpowiedzialnego za bezpieczeństwo żeglugi i portów, o szkolenia STCW dla marynarzy i szkolenia STCW dla żeglarzy. Ośrodek jest morską jednostką edukacyjną nadzorowaną przez organy morskiej administracji państwowej i MEN, a pod względem jakości świadczonych usług przez najstarsze towarzystwo klasyfikacyjne na świecie – brytyjskiego Lloyd Register.
W oferce Ośrodka znajdują się oba szkolenia: ZINTEGROWANY KURS BEZPIECZEŃSTWA/ BASIC SAFETY TRAINING oraz SZKOLENIE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA NA JACHTACH KOMERCYJNYCH.